Asertywność to sztuka wyznaczania granic
Asertywność to sztuka wyznaczania granic. Jest ona niezwykle ważna w naszym życiu, choć wiele z nas ma z tą sztuką trudności. Na szczęście można nad nią pracować i ćwiczyć każdego dnia. Jak nie pozwolić wchodzić sobie na głowę? W jaki sposób stawiać granice?
Czym jest asertywność?
Najczęściej asertywność rozumiana jest jako umiejętność mówienia “nie”. Jednak nie tylko odmowa jest istotna przy stawianiu swoich granic. Asertywność to zdolność do wyrażania i obrony własnej opinii, uczuć i potrzeb w sposób otwarty i kulturalny, bez naruszania praw innej osoby oraz krzywdzenia jej. Jest to również umiejętność wyrażania i przyjmowania krytyki oraz opinii w sposób nieuległy.
Dzięki asertywności możemy wyznaczyć i utrzymać własne granice w relacjach na stopie rodzinnej, przyjacielskiej, a także zawodowej. Pozwala nam unikać szkodliwych zachowań jak np. denerwowanie się i agresywna reakcja lub odwrotnie — całkowita uległość i przytakiwanie. Pracując nad sobą, możemy ograniczyć lub całkiem pozbyć się tego rodzaju reakcji, które są nie tylko szkodliwe dla nas, ale również negatywnie wpływają na nasze relacje z innymi.
Jak wyznaczać swoje granice?
Asertywność wymaga ciągłej pracy nad sobą oraz dużego zaangażowania. Bardzo częstą przyczyną braku poszanowania dla własnych granic jest niskie poczucie wartości. Dlatego w pierwszej kolejności zadbaj o swoją samoocenę. Nie bój się spojrzeć łaskawym okiem na siebie, czy to w kontekście swojego wyglądu, czy umiejętności. Odkryj swoje atuty i mocne strony i wykorzystuj je w obronie swojego zdania.
Podstawą dbania o swoje granice jest umiejętność ich komunikowania. Nie zostawiaj miejsca na domysły, mów wprost o swoich odczuciach, używając wyrażeń “czuję się”, “nie lubię”, “chciałabym”. Dzięki temu udzielisz wyczerpujących informacji odbiorcy i łatwiej mu będzie Cię zrozumieć. Jeśli ktoś nalega, żebyś włożyła sukienkę , podczas gdy Ty wolisz spodnie, zamiast krótkiego “nie”, które może być źle odebrane i wzbudzać dodatkowe pytania, powiedz “nie włożę tej sukienki, ponieważ mam ochotę na spodnie”.
Czy asertywność = egoizm?
Czasami asertywność jest mylnie odbierana jako egoizm, a osoby, które nie chcą spełnić czyjejś prośby uznawane są za samolubne. Pamiętaj, że tak jak ktoś ma prawo Cię poprosić, tak Ty masz prawo odmówić. Podstawą asertywności jest szacunek do samej siebie i dbanie o swoje dobro. Przed podjęciem decyzji przeanalizuj sytuację i swoje emocje z nią związane. Dzięki temu postąpisz zgodnie z Twoim światopoglądem, uczuciami, opinią, co doda Ci pewności siebie i potwierdzi słuszność postępowania.
Pamiętaj, że to, że masz inne zdanie na jakiś temat lub się z czymś nie zgadzasz, nie znaczy, że jesteś niegrzeczna czy niekulturalna. Nie czuj się zobowiązana do postępowania wbrew sobie tylko dlatego, żeby nie sprawić komuś przykrości lub dla “świętego spokoju”. Postępuj w zgodzie z samą sobą i jasno komunikuj swoje zdanie.
Ćwiczenia na asertywność
Nikt nie rodzi się asertywny. Jest to umiejętność, którą należy ćwiczyć każdego dnia. Przygotowaliśmy kilka wskazówek, które pomogą Ci w jej szlifowaniu:
· przygotuj listę sformułowań pomocnych przy wyrażaniu swojej opinii,
np. “moim zdaniem”, “uważam, że”, “rozumiem, jednak” itp.
· przeanalizuj swoje mocne strony — dzięki temu zyskasz pewność siebie
· trenuj asertywność w prostych, codziennych sytuacjach
· spisz listę swoich wartości i przekonań, które są dla Ciebie istotne — będziesz dokładnie
wiedziała, czego chcesz bronić
· zacznij mówić o swoich potrzebach
· bądź zdecydowana w swoich opiniach, trzymaj się swojego zdania
· nie mów z trybie przypuszczającym — zamiast
“chciałabym”, “wolałabym” używaj zdecydowanych “chcę”, “wolę”
· nie przepraszaj za coś, co nie jest Twoją winą
· stosuj proste, zrozumiałe dla wszystkich komunikaty
Asertywność uważana jest za jedną z najważniejszych kompetencji społecznych, dzięki której budujemy zdrowe relacje, oparte na szczerości i wzajemnym zrozumieniu. Dzięki niej nie tylko nauczysz się wyrażać swoje zdanie i je chronić, ale również łatwiej będzie Ci respektować granice innych.